Popeye bij vissen 
Als één of beide ogen van een vis duidelijk uit zijn kop puilen, hij apathisch is en slecht eet, heeft hij waarschijnlijk last Popeye. Wat dat precies voor jouw vis betekent, lees je in dit artikel.
© mrk3PHOTO / stock.adobe.com
Bij glottal eye disease worden de ogen van de vis naar buiten geduwd door de verhoogde druk.
Inhoudsopgave
- Hoe gevaarlijk is Popeye voor mijn vis?
- Symptomen: Hoe herken je Popeye bij vissen?
- Diagnose: Hoe wordt Popeye bij vissen vastgesteld?
- Behandeling: Hoe worden de zieke vissen behandeld?
- Prognose: Hoe zit het met de kansen op herstel?
- Oorzaken: Wat zijn de oorzaken van glaucoom?
- Preventie: Hoe bescherm ik mijn vissen tegen Popeye?
Hoe gevaarlijk is Popeye voor mijn vis?
De naar buiten staande “Puilogen” zijn meestal geen ziekte op zich, maar een symptoom van een andere visziekte. Door de verhoogde druk worden de ogen van de vis naar buiten gedrukt, wat pijn veroorzaakt bij het dier.
Om je vispopulatie zo snel mogelijk te helpen, is het daarom belangrijk om snel de oorzaak van de ziekte te achterhalen.
Symptomen: Hoe herken je Popeye bij vissen?
Zowel vissen in het aquarium als in de vijver kunnen last krijgen van Popeye. De symptomen zijn meestal gemakkelijk te herkennen:
- één of beide ogen puilen duidelijk uit de kop (exophthalmos)
- troebele ogen (vergelijkbaar met een dikke, melkachtige waas over het oog)
- opgezwollen bindvlies
- apathisch gedrag
- geen of verminderde eetlust
- pijn
- slecht zicht
Als een of meer van je vissen symptomen van Popeye vertonen, moet je altijd contact opnemen met je dierenarts.
Diagnose: Hoe wordt Popeye bij vissen vastgesteld?
De diagnose wordt gesteld op basis van zichtbare veranderingen aan het oog. Daarnaast is een uitgebreid gesprek met de eigenaar én een algemene gezondheidscontrole belangrijk.
Bij grotere vispopulaties kunnen aanvullend ook pathologisch-anatomisch, bacteriologisch of parasitologisch onderzoek nodig zijn. Hiervoor zal de dierenarts vaak een uitstrijkje afnemen. Als meerdere dieren zijn aangetast, kan het ook nuttig zijn om watermonsters te nemen en te analyseren.
Behandeling: Hoe worden de zieke vissen behandeld?
Zieke vissen moeten in een quarantainebak worden geplaatst, en bij de andere vissen moet in de gaten worden gehouden of ze ook symptomen ontwikkelen. Zet de vissen pas weer terug in het aquarium of de vijver als ze volledig hersteld zijn.
Medicatie
Als bacteriën de oorzaak zijn van Popeye, zal de dierenarts een antibioticum voorschrijven om verdere verspreiding te voorkomen. De medicijnen zijn verkrijgbaar in de vorm van druppels voor in het aquariumwater of als speciaal behandeld visvoer.
Elzenappels en/of amandelboombladeren kunnen helpen als extra ondersteuning, omdat ze een ontstekingsremmende en milde antibacteriële werking hebben. Ze remmen bovendien schimmelgroei.
Aanvullende maatregelen
Vermijd stress waar mogelijk. Als een slechte waterkwaliteit de oorzaak is van Popeye, moet het water worden ververst met behandeld kraanwater of gezouten osmosewater om de bacteriële te verlagen.
Bij gasoversaturatie kun je beter stoppen met waterverversing, totdat de ogen vanzelf weer zijn teruggetrokken.
Welke behandelingskosten kan ik verwachten?
De exacte kosten voor behandeling hangen af van het aantal vissen, de gekozen medicatie en de noodzakelijke onderzoeken. De volgende informatie is daarom alleen bedoeld ter indicatie:
Voor een enkele goudvis kost een algemeen onderzoek met consult circa 24,62 euro volgens de huidige tarieven voor dierenartsen (GOT van 2022). Een onderzoek van een hele vispopulatie kost 83,77 euro, het uitnemen van individuele vissen kost circa 12,19 euro.
Prognose: Hoe zit het met de kansen op herstel?
Ondanks behandeling kunnen uitpuilende ogen niet altijd worden genezen. Met een tijdige behandeling verdwijnen de klachten van Popeye meestal vanzelf.
Als CO₂-oversaturatie of gasbelvorming de oorzaak is, kunnen ook bloedvaten en weefsels beschadigd raken. In dit geval kan de vis overlijden.
Lijdt een vis zichtbaar, dan is het aan te raden hem op een diervriendelijke manier te laten inslapen.
Oorzaken: Wat zijn de oorzaken van glaucoom?
Popeye is eigenlijk geen op zichzelf staande ziekte, maar een symptoom. Er zijn dus verschillende mogelijke oorzaken voor de uitpuilende ogen. Ze komen slechts zelden voor bij volledig gezonde vissen.
Verschillende omgevingsinvloeden kunnen het ontstaan van Popeye bevorderen. Slechte waterkwaliteit of vergiftiging behoren tot de belangrijkste oorzaken.
Infecties
Ontsteking van de oogkas, nierontsteking en tuberculose kunnen leiden tot Popeye.
Vistuberculose (veroorzaakt door Mycobacterium marinum) leidt in het eindstadium van de ziekte soms ook tot Popeye. Tuberculose veroorzaakt altijd een ernstige verstoring van de algemene conditie, wat je kunt zien aan het gedrag van je vissen.
Buikwaterzucht
Buikwaterzucht wordt veroorzaakt door een ophoping van water in het lichaam als gevolg van een verminderde nierfunctie, bijvoorbeeld door een bacteriële infectie zoals tuberculose.
Nierziekten
Door nierfalen hoopt zich water op in het lichaam en de oogkassen van de vis. Dit leidt tot een verhoogde druk, die onder andere de ogen aantast.
Verwondingen aan het oog
Als het oog gewond is, kan het oog erg uitpuilen. In dit geval is het echter meestal roodachtig van kleur en/of bloedt het.
Gasoversaturatie
Popeye treedt vaak op direct na het verversen van het water, door oververzadiging van het gas in de bak. In het aquarium en in het weefsel van de vis vormen zich kleine gasbelletjes. Deze beschadigen delen van het weefsel of verstoppen de bloedvaten, wat kan leiden tot het ontstaan van Popeye.
slechte waterkwaliteit
In veel gevallen is een verslechtering van de waterkwaliteit de oorzaak van Popeye. Controleer de pH-, KH-, ammonium-, nitriet- en nitraatwaarden.
Een te hoog CO₂-gehalte kan ook een oorzaak zijn van Popeye.
Vetopslag
De ogen van je vissen kunnen naar buiten worden geduwd door vetophopingen bij de kop.
Vitaminetekort
Een tekort aan vitamines kan leiden tot Popeye.
© Andrey Nikitin / stock.adobe.com
Preventie: Hoe bescherm ik mijn vissen tegen Popeye?
Zorg ervoor dat je het water in je aquarium regelmatig ververst en verwijder dode dieren, afgestorven planten en voedselresten. Reinig ook de filters en controleer de pH-waarde en de watertemperatuur.
Je kunt het immuunsysteem ook ondersteunen door je vissen een aan hun soort aangepast dieet en visvoer van hoge kwaliteit te geven.
I studied veterinary medicine at LMU Munich, where I also finished my PhD in 2012. After that, I was able to gain a lot of experience, for example as a practicing veterinarian and scientific advisor. Particularly important to me is the continuous improvement of animal welfare and farm animal medicine. My greatest concern has always been to act in the best interest of my patients and to provide them with optimal care. In addition to my veterinary knowledge, I am happy to share my experience as a horsewoman and long-time dog owner, as well as a dog sportswoman.