© benevolente / stock.adobe.com
Als je paardentaal wilt leren, moet je goed op het lichaam van een paard letten.
Hond, kat of muis: ieder dier heeft zijn eigen taal. Met de oren, lichaamshouding en geluiden vertellen dieren ons wat er in hen omgaat. Ook paarden hebben hun eigen taal. Wil je jouw eigen paard of andere paarden beter leren begrijpen? Lees hier dan meer over de belangrijkste signalen van hun lichaam.
Als je paardentaal wilt begrijpen, kun je je het beste eerst concentreren op de algemene indruk. Is het paard gespannen of rustig? Observeer va een afstand en bekijk vervolgens de details van het lichaam van het paard.
Wees voorzichtig, als het paard er gespannen uitziet en zijn oren plat neerlegt, is dat een duidelijke waarschuwing in paardentaal. Probeer als het je eigen paard is na te gaan wat er zou kunnen schelen. In het geval van onbekende paarden moet je dit signaal als een kans zien om voldoende afstand te nemen. Bij ontspannen of waakzame paarden staan de oren rechtop of gedraaid in de richting van interessante geluiden.
Een nog duidelijkere waarschuwing dan platte oren in de paardentaal is het wijzen van de achterhand. Als een paard bewust zijn been naar je toe draait, is hij zogezegd klaar om te trappen. Breng jezelf in veiligheid en analyseer vervolgens waarom het paard dit signaal gaf. Misschien is pijn de oorzaak van het bedreigende gedrag.
Wanneer een paard zijn bovenlip omhoog trekt, ziet het eruit alsof hij glimlacht. Het betekent echter iets anders. In feite is deze positie van de lippen bedoeld om intensief te ruiken. Experts noemen dit ‘flemen’. Daarmee nemen de dieren vooral feromonen van soortgenoten waar. Paarden zijn ontspannen als hun onderlip omlaag hangt of als ze lekker aan het kauwen zijn.
Als het paard je zachtjes met zijn hoofd duwt, is dit een verzoek. Heb je misschien een lekkere wortel in je tas? Het hoofd omhoog trekken is daarentegen meer een defensieve houding. Let op: het paard kan trappen of steigeren.
Vor Ungeduld mit den Hufen scharren – die meisten kennen diese Redewendung. Das scharrende Pferd kann etwas kaum erwarten. Stampft ein Hengst auf den Boden oder scharrt mit großem Nachdruck, zählt dies zum typischen Imponiergehabe gegenüber dem weiblichen Geschlecht. Die Dressurübung „Spanischer Schritt“ baut hierauf auf.
Paarden schrapen uit ongeduld met hun hoeven. Het schrapende paard kan nauwelijks op iets wachten. Als een hengst op de grond stampt of met veel nadruk schraapt, maakt dit deel uit van het typische imponeergedrag naar het vrouwelijk geslacht toe. De dressuuroefening “Spaanse pas” bouwt hierop voort.
Net als bij miauwende katten geldt: tamme paarden hinniken vaker dan hun soortgenoten in het wild. In paardentaal kan hinniken heel verschillende dingen betekenen: sommige dieren begroeten elkaar met een zacht gehinnik. Paardenliefhebbers noemen dit bijzondere geluid ook wel de “greeting nicker”. Het hinniken overbrugt afstanden: merries en hun veulens vinden elkaar sneller als ze hinniken. Paarden die ver weg zijn trekken de aandacht van medepaarden.
Wanneer daarentegen twee concurrerende paarden tegenover elkaar staan, kan een hoog gehinnik een aanval inluiden. Merries die zich door een hengst lastig gevallen voelen uiten dit met een hoog gehinnik. Dit geluid kan bovendien een teken van angst zijn. Als je goed luistert, zul je na verloop van tijd de fijne nuancen van je eigen paard leren kennen.
© virgonira / stock.adobe.com
Als je paard briest, is dat in de paardentaal een teken van ontspanning. Dit kan bijvoorbeeld na een lekkere maaltijd het geval zijn: het paard briest en geeft aan dat hij vol zit en tevreden is. Sommige dieren briesen als ze na een rit of training weer naar de wei kunnen. Dan is het tijd voor het ontspannen deel van de dag. Daardoor geeft hij tegelijkertijd aan dat het goed met hem gaat. Als je een paard hoort briesen, kun je proberen terug te briesen. Heel hard of vaak briesen geeft aan dat het paard onzeker is of de aandacht wil vestigen op een gevaar. De lichaamshouding is daarbij gespannen.
Paarden piepen als ze opgewekt of zeer opgewonden zijn. Sommige paarden gillen als ze hun wilde vijf minuten hebben terwijl ze bokken en stoom afblazen. Piepende paarden moeten in ieder geval met de nodige voorzichtigheid worden behandeld, omdat ze snel geïrriteerd kunnen raken.
Gedragsstoornissen in de lichaamstaal komen bij paarden vooral tot uiting in stereotypen, d.w.z. ritmisch repetitieve bewegingen. Kribben en weven komen het meest voor.
Bij het kribben spannen de paarden de onderste halsspieren aan, waardoor een geluid ontstaat dat doet denken aan een menselijke oprisping. Het meest voorkomende is kribbebijten. Het paard zet zijn onderkaak op een voorwerp, bijvoorbeeld op een hek, buigt zijn nek en kribt in deze positie. Op andere momenten trekt het paard zijn kop eerst naar de borst en gooit hem vervolgens ruig naar boven. Kribben is vaak een teken van verveling. Het komt met name voor bij paarden die speciaal voor hoge prestaties zijn gefokt. De dieren willen graag meer vermaak en uitdaging.
Wevende paarden spreiden hun voorbenen over elkaar en stappen voortdurend van het ene been op het andere. Dit gedrag komt vaker voor bij volbloeden dan trekpaarden. In de meeste gevallen zijn onvoldoende bezigheid, mentale belasting en te weinig ruw voer zoals hooi en stro de oorzaak van het opvallende gedrag. Weven is niet gevaarlijk voor de gezondheid, maar toont wel aan dat het paard te weinig externe prikkels heeft. Open stallen kunnen een oplossing zijn.
Als je een ‘paardenfluisteraar’ wilt worden, heb je veel tijd nodig. Je moet je paard daarvoor namelijk goed kennen. Om je paard te begrijpen moet je altijd op het grote geheel letten: de combinatie van verschillende signalen is de beste manier om de lichaamstaal van paarden te lezen.
Ontdek onze selectie paardbenodigdheden & accessoires in de zooplus Paardenshop!
Hond, kat of muis: ieder dier heeft zijn eigen taal. Met de oren, lichaamshouding en geluiden vertellen dieren ons wat er in hen omgaat. Ook paarden hebben hun eigen taal. Wil je jouw eigen paard of andere paarden beter leren begrijpen? Lees hier dan meer over de belangrijkste signalen van hun lichaam.
Wie kent het niet – het succesvol verfilmde boek „ De paardenfluisteraar“. Het gaat over een mentaal ziek paard, dat vanwege zijn agressieve gedrag ingeslapen moet worden. De paardenfluisteraar ontfermt zich over het paard en probeert het paard te genezen door geduld en speciale communicatiemethodes.
Wat veel paardenliefhebbers niet weten: de opvoeding van een paard hangt in eerste instantie van de mens af. Alleen de mens kan de relatie op een positieve manier veranderen. Paarden zijn anders dan mensen. Ze kennen geen goed of fout gedrag en geen moraal. Ze zullen niemand volgen omdat ze hem of haar aardig vinden – integendeel.
