Twee katten
Het beeld van de kat als einzelgänger is allang achterhaald. Veel kattenvrienden weten dat onze katten doorgaans het gezelschap van een soortgenoot wel kunnen waarderen. Vooral jonge katten of huiskatten dienen niet in hun eentje gehouden te worden. Dus op naar het asiel of naar de fokker om een tweede (of derde) kat te adopteren, toch? Maar toch is het project ‘meerdere katten houden’ niet zo gemakkelijk als gehoopt. In dit artikel lees je alles over: Katten met andere katten.
Je wilt het beste voor jouw kat en haar zo snel mogelijk een nieuwe soortgenoot gunnen. Maar toch: wij mensen vinden ook niet elk persoon even leuk – ook niet als we dezelfde leeftijd hebben en uit hetzelfde dorpje komen… Vele malen hebben we weken alleen doorstaan op de lagere school, tot het moment dat er diepe vriendschappen zijn gevormd. En vaak was het geen liefde op het eerste gezicht, soms duurde het vele pogingen tot we ons met onze beste vrienden hadden verzoend. Zo is het ook met onze katten: niet elke kat is hetzelfde, er zijn veel verschillende karakters, ervaringen en voorkeuren. Wie zorgvuldig te werk gaat bij het zoeken naar een tweede, derde of zelfs vierde kat bespaart zichzelf en zijn dieren heel veel stress!
De kat – een individualist?
Wellicht heb je er ooit van gehoord, dat de kat een ‘eenzame jager’ is. Maar wat betekent dit? Kleine katten zoals de Afrikaanse wilde kat of de Europese wilde kat leven overwegend alleen. De reden hiervoor is dat de grootte van de prooi van de gemiddelde kleine kat meer een snack is dan een volledige maaltijd. Een muis of een kleine vogel kan men niet onder meerdere groepsgenoten delen, geen enkele kattengroep zou blij zijn met een dergelijke kleine prooi. Hierdoor jaagt, doodt en eet de kat zijn prooi alleen. De jacht maakt een groot deel uit van het kattenleven, daarom leven katten het grootste gedeelte van het jaar alleen. Toch hebben ook kleine katten zeker sociale eigenschappen: bijvoorbeeld de Europese wilde kat, een nauwe verwant van onze huiskat, die hun jongen een moederlijke georganiseerde gemeenschap opvoeden.
Overigens: ook grote wilde katten zoals de jaguar, lynx en tijger jagen zonder soortgenoten. De leeuw is de enige grote kat die in een roedel leeft en jaagt!
Door het contact met de mens heeft zich maar weinig van het karakter veranderd. Ze zijn van binnen nog steeds de onafhankelijke kleine jager. Toch zijn de levensomstandigheden van de kat wel veranderd. Dit geldt niet alleen voor de huiskatten, maar ook voor katten met veel vrijheid of buitenkatten. Hoewel deze dieren in het wild leven of met ondersteuning van de mensen zijn ze in principe wel gewend aan de menselijke samenleving. Dat is ook de reden dat ze vaak gezien worden in de buurt van voederplaatsen. Zolang er voldoende hulpbronnen zoals voedsel en ruimte aanwezig zijn, gaat het hier zelden tot problemen leiden. Toch behoren wilde katten in deze tijdelijke gemeenschap niet tot roedeldieren. De ‘eenzame jager’ organiseert zich niet in een roedel of ordent zich niet in een rangschikking onder een alfa-dier. Integendeel, de rangorde van een kattengroep is aan plaats en tijd gebonden: kat A heeft het ’s ochtends in de schuur voor het zeggen, kat B in de middag – en kat C is de baas over de zuidkant van de tuin.
Wat betekent dit in de praktijk?
Ook wanneer er meer dominante katten zijn en katten die zichzelf kunnen vinden in een ondergeschikte rol is de sociale structuur van een groep katten nog steeds een stuk ingewikkelder dan een hondenroedel. Enkele voorwaarden helpen om ervoor te zorgen dat het verenigen een succes kan worden!
Hier is één ding belangrijk: er moeten in ieder geval voldoende middelen voor handen zijn, waardoor de harmonieuze kattengemeenschap geen kattengevecht wordt. In de praktijk betekent dit dat er geen concurrentie voor voedsel of een rustplaats moet zijn. Ook een groot, luchtig en bovenal schoon kattentoilet moet voor elke kat voorhanden zijn. Hetzelfde geldt voor aandacht van de menselijke familie. Als aan deze voorwaarden wordt voldaan is er geen geldige reden die geldt tegen de aankoop van een tweede kat.
Elke kat vereist minimaal:
- Een rustige voerplaats waar gegeten kan worden zonder verstoringen
- Katten zijn woestijndieren – vers water moet altijd beschikbaar zijn
- Een schone kattenbak die ten alle tijden zonder verstoringen beschikbaar is
- Geschikte krabmogelijkheden voor een kat
- Een terugtrekmogelijkheid om te slapen en dromen
- Speelmogelijkheden
- Tijd met zijn baasjes doorbrengen
Het karakter
Wordt er aan alle voorwaarden voldaan? Perfect – nu gaat het om het zoeken naar de perfecte tweede of derde kat!
Over het algemeen is het motto ‘soort zoekt soort’ waarheid bij katten. Rustige katten raken eerder geïrriteerd door actievere katten, terwijl katten met een temperamentvolle aard zich eerder verbonden voelen met katten van dezelfde aard. Natuurlijk zijn er uitzonderingen: agressieve of slecht gesocialiseerde katten zijn vaak niet blij met een andere soortgenoot – en zeker niet wanneer hij net zo agressief als onzeker is…
Wanneer je op zoek bent naar een partner voor jouw rustige kat, kun je het beste zoeken naar een kat met een even rustig karakter. Actieve dieren houden van een metgezel die met hen speelt!
Leeftijd
Jonge katten zijn levendig. Ze willen bezig gehouden worden en vervelen zich snel. Meestal komen ze dan tot domme ideeën… Jonge katten zijn over het algemeen flexibeler dan oude katten. Ze gaan sneller naar andere katten toe en een samenvoeging valt hen minder zwaar dan oudere dieren. Wil je een tweede kat een nieuw thuis geven dan is het vaak makkelijker om een andere jonge kat te zoeken voor jouw jonge huiskat.
Oudere katten hebben een gevestigd karakter en zijn rustiger dan hun jongere soortgenoten. Een oudere, rustige kat zal sneller in staat zijn om vrienden te maken met een kat met een vergelijkbaar karakter dan met een temperamentvolle kitten. Maar let op één ding: katten zijn gewoontedieren. Woont jouw kat al meer dan 10 jaar alleen met je en toont het geen duidelijke wens voor een soortgenoot, dan kan de instroom van een andere kat leiden tot meer stress dan vreugde…
Het ras
Dan is er nog de kwestie van ras. Natuurlijk moet de beslissing voor een bepaalde tweede kat niet afhankelijk zijn van visuele criteria. Echter beschikken katten van hetzelfde ras vaak ook over een vergelijkbaar karakter – vooral als ze van dezelfde fokker komen of zelfs verwant zijn. Broers en zussen gelden als bijzonder harmonieus. Ze hebben een vergelijkbaar temperament en worden gefokt onder dezelfde voorwaarden. Beter wordt het niet! Wanneer je besluit om een nichtje of neefje van jouw kat te verwelkomen in de familie moet je er rekening mee houden dat beide dieren volkomen vreemden van elkaar zijn. Het voldoen aan hetzelfde ras en de nauwe verwantschap maakt het samenvoegen makkelijker. Andere garanties over dat beide dieren elkaar mogen zijn er niet!
Hoeveel katten mag ik eigenlijk hebben?
Overigens: er is geen perfect aantal katten. Belangrijker is de dynamiek van de groep katten op zichzelf. Een voorbeeld is bijvoorbeeld een jonge kat die de oudere kat gezelschap moet bieden. Over het algemeen raakt een oudere kat eerder geïrriteerd door dolenthousiaste toenaderingen van kittens. Hoewel de instroom aan de ene kant zorgt voor meer actie, doordat beide kittens nu samen met elkaar kunnen omgaan, rondrennen, klimmen en spelen zonder dat jouw oudere kat mee hoeft te doen. Let op de dynamiek van de groep katten en zorg ervoor dat je nadenkt over wat je wil bereiken met de toestroom van een andere kat: wil je rust in de groep katten brengen of een speelkameraadje voor een bepaald dier te vinden? In het eerste geval helpt de zoektocht naar een rustig kattentype, terwijl in het tweede geval het principe ‘soort zoekt soort’ geldt.
De voorbereiding
Nu begint het echte werk! De perfecte tweede of derde kat is uitgezocht en zal binnenkort verhuizen. Net als bij ons mensen is de eerste indruk vaak goud waard – vooral omdat de dieren vaak veel instinctiever reageren dan mensen. De samenvoeging van verschillende katten moet daarom ook goed voorbereid worden. Ga hier rustig mee om, omdat haastige fouten de verhouding tussen beide dieren ernstig kunnen verstoren!
In de eerste plaats is het belangrijk om je woning geschikt te maken voor het houden van meerdere katten. Een soortgeschikt meerkattenhuishouden is in principe niet anders dan een verzorgingshuis voor een kat. Ze bieden alles in meervoudige uitvoeringen aan, waardoor het niet tot een reeds besproken strijd om voorzieningen komt: genoeg voerbakjes en krab- en terugtrekmogelijkheden zijn een must. Bij kattenbakken gaat het idealiter over een kattenbak voor elke kat plus een extra. Fouten in de planning van de middelen kan de oorzaak zijn van veel problemen in het houden van een aantal katten. Het juiste plan van aanpak is hier een must en zal jou en jouw kat veel stress besparen!
Bij het voeden van de nieuwe kat moet je beide dieren in het begin scheiden. Probeer beide katten in een aparte ruimte te houden. Beide kamers moeten uiteraard worden uitgerust met een kattenbak, krabpaal etc. Zo kan de nieuwe kat wennen aan jou en jouw familie, alsmede de nieuwe omgeving zonder tegelijkertijd onzeker te worden van een andere kat.
De volgende stap is om de kat vertrouwd met elkaar te maken door middel van ‘geurberichten’. Rouleer speelgoed, kussens en dekens van de ene kamer naar de andere. Streel kat 1 met een zachte doek, die je daarna in de mand van kat 2 legt. Deze subtiele boodschappen helpen beide dieren vertrouwd met de geur van de ander te worden. Katten zijn erg gevoelig voor geuren. Wanneer de geur van de nieuwe kat al geïntegreerd is in hun eigen geurwereld van het huishouden, dan zal dit de samenvoeging essentieel vergemakkelijken.
Nu gaat het om het werkelijke contact. Over het algemeen zullen beide dieren nog veel nerveuzer zijn dan u: de reeds bekende kat wordt geconfronteerd met een indringer op zijn grondgebied. De nieuwe kat komt in een compleet nieuwe omgeving, onbekende mensen en de confrontatie met de nieuwe kat komen samen. Probeer jezelf rustig te houden en te voorkomen dat je één van de katten verrast of op enige wijze lastig valt. Geef beide dieren de ruimte. Geen van de katten zou moeten worden opgesloten in een transportbox of worden vastgehouden. In plaats daarvan moet je terugtrekmogelijkheden bieden. Over het algemeen is het contact met onbekende medemensen voor goed gesocialiseerde en emotioneel gezonde katten. Afhankelijk van de ervaringen en het karakter van de individuele kat kan het vriendelijk snuffelen of volledig negeren worden. Een sisgeluid of een ter waarschuwing opgeheven poot hoort, tot een aangeslagen pluimstaart.
Heeft de nieuwe kat al een paar dagen doorgebracht in een aparte ruimte, dan vraagt jouw huidige kat zich waarschijnlijk af wat er aan de hand is. Open de deur, houdt eventuele vluchtmogelijkheden voor beide dieren open en laat zien dat de nieuwe kat niet enkel in een aparte ruimte wordt gehouden. Hetzelfde geldt wanneer je de nieuwe kat vanuit de transportbox los laat in het ‘gebied’ van jouw nieuwe kat. Hier zal de nieuwkomer meestal op vrijheid vertrouwen, voordat de kat zijn angst voor de transportbox kwijt is.
Laat het maar over aan de katten hoe het verder gaat. Trek je terug en observeer de groep van een afstandje. Zo geef je de reeds bij jou levende katten de gelegenheid om de nieuwe aanwinst in alle rust te besnuffelen zonder zich zelf lastig gevallen te voelen. Geef de katten de tijd en grijp alleen in geval van nood in.
Als het problemen oplevert
Een dergelijke noodsituatie is het bijvoorbeeld wanneer een van de katten agressief reageert. Dit zal hoogstwaarschijnlijk de reeds inwonende kat zijn – deze wil zijn territorium verdedigen tegen de indringer. Maar ook de angstige nieuwkomers of katten met een agressieve aard kunnen agressief te werk gaan. Er zijn verschillende gradaties: sissen en een waarschuwende poot zijn prima. Zodra het gaat om een fysieke confrontatie moet je ingrijpen! Voordat ze zich in het kookpunt van agressie verliezen en elkaar wellicht, kan een akoestisch signaal als een luid handgeklap of een luide ‘nee’ helpen, zodat beide dieren even stilstaan of zelfs vluchten.
Dit is een stressvolle situatie voor beide dieren – straf of vermaan geen van de dieren voordat je ze gescheiden hebt. Neem één of twee dagen om te kalmeren en voer de volgende contactpoging minder direct uit. Een mogelijkheid is bijvoorbeeld om een vernieuwde samenvoeging tijdens de voedertijd te doen. Beide katten zullen rustiger en meer ontspannen zijn. Ze zullen in eerste instantie voornamelijk met hun eten bezig zijn, voordat ze zich realiseren dat de andere kat niet in hun voordeel heeft gebruikt.
Herbergt het directe contact geen problemen meer dan staat niets een kattenvriendschap meer in de weg!
En wanneer het niet werkt
Je heeft beide katten wekenlang aan elkaar voorgesteld, weer gescheiden en het opnieuw geprobeerd – en dat geeft nog steeds problemen? Misschien leven beide katten ogenschijnlijk rustig, maar vertoont één van de dieren gedragsproblemen zoals urine markering, slapeloosheid of agressie? Hier kun je de hulp van jouw dierenarts of een dierengedragtherapeut inroepen. Soms is de oplossing eenvoudig door een feromoon spuit zoals Feliway, soms vereist het iets meer hulp.
Wij wensen je alle goeds met een meerkattenhuishouden!
