Siberische Kat

De Siberische kat is het boegbeeld van een natuurras: de middelgrote kat met het primordiale uiterlijk, sterke bouw en halflang haar hebben het voor elkaar gekregen om zonder enkele menselijke invloed te ontstaan in Rusland, hun land van herkomst. Pas in 1980 begon men met het doelgericht kweken van Siberische katten.

Siberische katten zijn werkelijk één met de natuur. De kat die in Rusland onder de naam “sibirskaja koschka“ gaat wordt door liefhebbers veelal gekenmerkt door haar uiterlijk en haar ongecompliceerde karakter. De weelderige vacht van de viervoeter is precies afgestemd op de bitterkoude winters en hete zomers in Siberië, omdat het in de koude jaargetijden een goed jasje is terwijl het in de zomer licht genoeg is voor de fijnere temperaturen.

Uiterlijk

De kat die haar oorsprong vindt in de koude toendra’s, heeft het uiterlijk van een wilde kat – maar dan in kleinformaat. Haar halflange vacht die is uitgerust met waterbestendige, robuuste dekharen en haar dikke ondervacht leggen de overeenkomsten met het Maine Coon ras of de Noorse boskat. Echter is de Siberische kat aanzienlijk kleiner dan de Maine Coon en zijn haar benen vaak langer dan die van de Noorse boskat. De toendra-afkomstige katten hebben een gespierd uiterlijk en met een gemiddeld gewicht van 9 kilogram zijn ze relatief zwaar. Het is ook daarom dat ze pas na 3 jaar volledig volgroeid zijn.

Het feit dat ze haar oorsprong in Siberië vindt, kan deze kat niet zo goed verstoppen: haar dubbellagige vacht is waterafstotend en houdt haar goed warm met een zeer dichte en fijne onderwol. Iets wat er zeker tussen uitspringt is de puike kraag om haar hals en borst. Daarentegen verliest de kat in de zomer haar ondervacht wat er voor zorgt dat haar vacht in de warme jaargetijden korter is en dit maakt het uitermate geschikt voor dit seizoen. De dikke staart van het ras blijft echter in de zomer nog wel erg harig. De dosjes vacht die zich zowel tussen de tenen als tussen de oren bevinden blijven daarnaast bewaard op moment dat de kat haar wintervacht verliest. De Siberische kat heeft een vrij ronde schedel en rond voorhoofd, grote ogen en middelgrote, brede oren. De ogen zijn identiek in kleur en passen goed bij de kleur van de vacht. Bij dieren met een witte vacht is het veelal voorkomend dat de kleur van de ogen in het spectrum ligt van geel/goud tot groen.

Zoals bij vele kattenrassen hebben de verschillende fokkersorganisaties individuele eisen met betrekking tot het uiterlijk van de Siberische kat. Per organisatie geldt voor de fokkers de standaard van de internationale fokkersorganisatie bij wie zij aangesloten zijn. Deze gewoonte laat zich bijzonder goed zien op moment als het om vachtkleuren gaat. Bij de overkoepelende organisatie TICA mag de Siberische kat “alle traditionele kleuren“ hebben. Daarmee zijn ze echter wel een uitzondering, ten opzichte van de meeste organisaties, die de kleuren “Cinnamon, Fawn, Chocolate & Lilac“ uitsluiten. Deze Engelstalige vaktermen m.b.t. vachtkleuren kenmerken rossige en bruinachtige kleuren en hun respectievelijke vertakkingen; in deze context een variatie op de originele kleur.

De rode kleurvariant van de Siberische kat noemt men “Cinnamon“ – ofwel kaneel, in het Nederlands. Het begrip “Fawn“ slaat op de vertakking van de zojuist genoemde kaleen kleur. Siberische katten met de kleur Fawn hebben een rood-beige vacht. Daarnaast is er nog de term “Chocolate“, wat duidt op een bruine hoofdkleur. Op moment dat er een vertakking van deze kleur ontstaat, refereert men daarnaar met de term “Lilac“. Dit zijn de vier kleuren die de meeste fokkersorganisaties uitsluiten.

Afgezien van deze vier zijn alle andere kleuren, patronen en witvakken toegestaan in de vacht. Van alle boskattenrassen is bij de Siberische kat als enige de kleur “Point“ toegestaan. Siberische katten met deze kleur krijgen zelfs een eigen rassennaam: “Neva Masquarade”. De Fédération Internationale Féline (FIFe) hanteert dit ras als een op zichzelf staand ras. Bij katten met de “Point” kleuraanduiding zijn, conform het rassenstandaard, blauwe ogen ook toegestaan – hoe donkerder, hoe beter! Verdere informatie over de Neva Masquarade kun je lezen in het respectievelijke rassenartikel in ons magazine.

Karakter

Het uiterlijk van de kat is niet het enige wat primordiaal oogt. De Siberische kat verblijdt menig baasje ook met een zeer ongecompliceerd karakter en een goed instinct. Zo zijn Siberische katten ook bijzonder goede jagers en zijn activiteiten zoals springen of klimmen iets wat ze maar wat graag doen. Door hun hoge activiteit zijn ze niet zeer goed geschikt in een klein huishouden. Een grote, afgesloten tuin past beter bij de natuur van de Siberische kat.

Daarnaast zijn de Siberische katten alles behalve preuts en zullen ze door weer en wind blijven genieten van hun vrijheid. Ze houden van de natuur en daarom zal een regenbui of sneeuwstorm hen op geen enkele manier beperken om naar in de buitenlucht te zijn.

Siberische katten zijn uitermate nieuwsgierig en weten precies wat ze willen. Het zijn intelligente dieren met een grote behoefte aan avontuur – zo leren vele Siberische katten al op jonge leeftijd hoe ze de deurbel bedienen! Daarom is het belangrijk om van A tot Z een goede opvoeding te hebben, zodat je katten niet op tafel staan te dansen als je van huis bent. Ondanks dit alles raken de Siberiërs toch erg gehecht aan hun baasjes. Vele liefhebbers van deze rassen vertellen dat ze soms ware gesprekken met de kat hebben.

Al met al zijn de Siberische katten integer en robuust, met name hun gave uiterlijk en mooie karakter!

Achtergrond

Sinds de jaren 80 wordt de Siberische kat systematisch gefokt in Europa en sinds 1990 heeft de kat ook Amerikaanse soortgenoten. De naam “Sibirskaja koschka“ (Siberische kat) was in haar thuisland Rusland voornamelijk een verzamelnaam voor gespierde huiskatten met een weelderige en pluizige vacht. Langharige dieren komen in alle regio’s van Duitsland voor en kortharige dieren zijn dan ook niet veelvoorkomend.

Het is niet eenduidig verklaard sinds wanneer de langharige dieren zo diep in de Russische kattenpopulatie verspreid zijn. Waar sommige wetenschappers uitgaan van een onafhankelijke mutatie, zijn er ook vakkundige die beweren dat de Siberische kat deels is ontstaan door een kruising met bepaalde diersoorten uit het Oosten. Daarnaast is ook de exacte oorsprong van de Siberische kat in Rusland een onderwerp waar nog niet iedereen het met elkaar eens is. Er is bijvoorbeeld lang van uitgegaan dat Kaukasische wildkatten een verwante zijn van de Siberische katten. Deze onderscheiden zich sterk t.o.v. de Afrikaanse wilde kat – de stammoeder van alle huiskattenrassen – d.m.v. lichaamsbouw en vachttextuur. Echter zijn er recente onderzoeken die deze theorie weerleggen: zo was er een onderzoeksteam van de Oxford universiteit die hadden ondervonden dat alle katten van alle continenten juist wél van de Afrikaanse wilde kat afstammen, ondanks de grote verschillen van de Kaukasische wilde kat.

In Europa waren langharige katten tot de 19^e eeuw een zeldzame vondst.  Handelslui en reizigers waren er daarom al vroeg bij toen de langharige katten in Rusland op begonnen te dagen. De Siberische katten werden in 1864 in een uitgave van “Brems Tierleben” beschreven, waarna ze sporadisch in andere Europese publicaties verschenen.

In 1871 waren langharige, Russische katten ook deel van één van de eerste kattenexposities in het Londense Crystal Palace. Door het recessief geërfde langharigen kunnen kittens met een lange vacht ook onverwachts in een nest kortharige katten opduiken – deze dieren vormden later de beginselen voor het fokken van de Siberische kat.

Na de kattenexposities in Crystal Palace geraakte het ras echter eerst in de vergetelheid. Het fokken van deze rassen was op dit moment nog in de kinderschoentjes. Langharige dieren waren een zeldzaamheid en werden door elkaar gekruist, om langharig kroost te kunnen genereren. De Siberische kat kwam in aanraking met het genetische materiaal van onder andere de Perzische kat en andere geliefde rassen. De politieke situatie in Sovjet Rusland droeg er aan bij dat de Russische kattenfokgeschiedenis compleet verloren raakte.

In de jaren 80 werd een nieuw begin gemaakt. Langharige katten uit Rusland begonnen op te duiken in de DDR, waar in 1985 op experimentele manieren werd gefokt. De katten die hieruit ontstonden werden in 1986 tentoongesteld. Hierna ging het snel: vanaf 1987 werd de destijds genoemde “Siberische boskat” als officieel ras erkent. Het eerste nestje werd op 12 mei 1988 in de DDR geboren. Reeds in 1987 was er een eerste paar Russische boskatten met een uitheemse familie in de DDR beland en had daarmee het eerste geregistreerde nestje in 1989. Vanaf dat moment kreeg de nog toen hetende “Siberische boskat” steeds meer bewonderaars.

Rond deze tijd was ook het systematisch fokken van de “Sibirskaja koschka” in Rusland begonnen. Echter ondersteunde de fokkersvereniging een andere rassenstandaard, waardoor het uiterlijk van de Siberische kat niet gelijk was met die van voorheen. Vanuit Rusland werden ook de eerste exemplaren naar de VS geëxporteerd: in 1990 trok voor het eerst een Siberische kat in een Amerikaans huishouden. De hoge importkosten zorgden er echter voor dat het aantal katten dat naar de VS werd geëxporteerd beperkt bleef.

Vandaag de dag wordt de Siberische kat wereldwijd gefokt. In 1991 werd haar naam veranderd van “Siberische boskat” naar “Siberische kat” – om beter onderscheid te kunnen maken van de Noorse boskat. In 1992 werd het ras officieel erkend door het WCF (World Cat Federation) en in 1998 door FIFe. In het Engels wordt de kat aangeduid als “Siberian Forest Cat”, “Siberian”, of “Siberian Cat”.

Verzorging

Siberische katten zijn liefhebbers van de natuur. De beweeglijke springen, rennen en jagen maar wat graag. Het is daarom ideaal om veel vrijheid in de tuin te hebben, met bijvoorbeeld grote of kleine bomen als klimobstakels. Ze zwerven met plezier door het onderhout en jagen op muizen of vogels.

Het lange haar van de Siberische kat kan door het dikke ondervel licht blijven plakken of in de knoop raken. Juist in de winter en tijdens het wisselen van de vacht hebben de dieren een behoefte aan hulp bij het onderhoud van de vacht. Het kan zeker geen kwaad om om de paar dagen de vacht grondig door te borstelen en te zorgen voor afgestorven haren of andere verviltingen. Als het warmer wordt verliest de kat het grootste deel van haar ondervacht. Het toedienen van moutpasta en kattengras kan de haaruitval verlichten. In de zomermaanden verzorgt de kat haar dunnere vel zelfstandig. Katten met veel vrijheid zijn niet de enige die profiteren van het regelmatig geborsteld worden. Alle katten die gaan wandelen nemen veel viezigheid mee op de vacht en ze profiteren er allemaal van om regelmatig geborsteld te worden.

Voeding

Afgezien van de vachtverzorging is een op het dier afgestemde voeding essentieel, zodat je Siberische kat een lang, gezond en actief leven kan hebben. Als vleeseter hebben de dieren een behoefte aan veel gezonde eiwitten – koolhydraten kunnen ze slechts beperkt verwerken. Tevens is ook het jaarlijkse bezoek aan de dierenarts zowel een goede methode om eventuele gezondheidsproblemen op tijd te herkennen, als een handig moment om vragen over de verzorging te stellen.

Fokken

Siberische katten zijn originele dieren. Omdat het fokken van de robuuste katten nog relatief jong is, zijn er erfelijke ziektes zeer zeldzaam. Door het kruisen van rassen kan het natuurlijk in een enkel geval voorkomen dat er een erfelijke ziekte is – het beste middel hiertegen is door de kat doordacht en professioneel te fokken, met grote aandacht voor het voorkomen van incest en een focus op een gezond kweekdoel. De fokkers van deze katten dragen de verantwoordelijkheid met zich mee om er voor te zorgen dat de natuurliefhebbers ook in de toekomst geen last hebben van erfelijke ziektes!

Voor jou als koper is het bijzonder belangrijk dat je je dier enkel ontvangt van een verantwoordelijke en professionele fokker. Advertenties die de diertjes voor een ‘koopje’ wegdoen, komen helaas vaak met veel haken en ogen. Het welzijn van de dieren staat hier vaak niet centraal. Kattenfokken is een dure hobby en wie met de verkoop van zijn dieren winst wil maken, probeert altijd te besparen op voeding en gezondheid. Een fokker die echt goed let op zijn verantwoordelijkheden, zal ook niet om geld kommeren. Regelmatige dierenartsbezoeken en tests op bekende ziekten horen bij de standaard. Resultaten uit deze tests moeten transparant zijn voor de koper. Zieke dieren dienen uit de fokkerij gesloten te worden. Fokkersverenigingen geven niet alleen certificaten weg – ze vormen ook daadwerkelijk het opvoedbeleid. Enkel zij die de fokkerij zeer serieus nemen kunnen lid worden van een kattenfokkerijvereniging.

Totdat de kittens klaar zijn om in een nieuw huis in te trekken, moeten ze minstens 12 weken bij hun oorspronkelijke familie blijven. In deze belangrijke eerste fase van hun leven leren ze allerlei dingen die hun voorbereiden op een lang en gezond kattenleven! De fokker begeleidt zijn dieren en verzorgt ze met alles wat ze nodig hebben om volwassen te worden. De fokker dient daarnaast ook immer ter advies beschikbaar te zijn voor de koper.

En natuurlijk kost het allemaal geld. Om deze kosten te dekken moet een fokker een zekere prijs per dier aanhouden. Siberische katten van geregistreerde fokkers kosten rond de 700 euro per stuk. Het is een investering, maar uiteindelijk hou je er een gezond dier aan over waar je vele jaren van kunt genieten. Als alternatief kun je naar het asiel – hier wachten veel dieren op een leuk baasje!

Wij wensen je een prachtige tijd met je Siberische kat!