Vlooien bij katten herkennen en behandelen 

Als jouw kat plotseling aan heftige jeuk lijdt, kunnen vlooien de oorzaak zijn. Deze parasieten zijn niet alleen vervelend, maar lijden vaak ook tot andere problemen. Hier lees je hoe je vlooien bij katten kunt herkennen en met succes kunt behandelen.

Zijn vlooien bij katten gevaarlijk?

Op het eerste gezicht merk je, afgezien van jeuk, niet heel veel van vlooien. Een infectie met vlooien kan echter tot ernstigere ziektes leiden.

• Bloedarmoede: een ernstige vlooieninfectie kan leiden tot ernstig bloedverlies en zelfs bloedarmoede (anemie).
• Vlooienallergie: als de vlo bijt, injecteert die eerst speeksel. Dit zorgt ervoor dat de kat jeuk krijgt. Sommige katten kunnen allergisch reageren op het vlooienspeeksel.
• Lintwormen: vlooien kunnen de eitjes van lintwormen Als dat het geval is en de vlo door de kat wordt gegeten, komen de eitjes in de darm van het dier terecht en ontwikkelen zich hier lintwormen. Als je kat vlooien heeft, moet je haar voor de zekerheid ook ontwormen.
• Feline infectieuze anemie: deze infectieziekte wordt door bacteriën van de familie Mycoplasma doorgegeven (Mycoplasma haemofelis). Vlooien geven bacteriën door die de rode bloedlichaampjes van katten beschadigen.
• Baronellose (kattenkrabziekte): Vlooien zijn de voornaamste gastheer van Bartonellen. Deze bacteriën leiden bij katten in de regel niet tot symptomen, maar kunnen bij mensen leiden tot de ziekte baronellose (kattenkrabziekte).

Symptomen: hoe herken ik vlooien bij mijn kat?

Het belangrijkste symptoom bij katten is jeuk. Als je kat zich opvallend vaak krabt, moeten vlooien je het eerste te binnen schieten.

Locale huidreacties zoals bijvoorbeeld rode puntjes zijn verdere aanwijzingen. Het krabben aan vlooienbeten kan bovendien leiden tot puisten en korsten.

Diagnose: hoe herken ik vlooien bij katten?

Afhankelijk van de ernst van de infectie kun je vlooien bij katten al met het blote oog herkennen. Vlooien slaan graag toe op bepaalde plekken. Let dus extra op rode verkleuringen op oren, rug, staartaanzet, buik en binnenbenen.

Als je geen vlooien met het blote oog kunt zien, onderzoek je kat dan met de onderstaande manier op vlooiontlasting.

• Zet je kat op een vlakke ondergrond met een lichte kleur zodat je de ontlasting kunt herkennen als die uit de vacht valt. Je kunt je kat bijvoorbeeld op een tegelvloer of in de badkuip zetten.
• Kam de vacht van je kat vervolgens grondig met een vlooienkam met dichte tanden. Vlooienontlasting is te herkennen als kleine, zwarte kruimels die in de kam blijven hangen of naar beneden vallen.
• Verzamel de kruimels met een witte doek en maak die voorzichtig vochtig.
• Als het echt vlooienontlasting is, lossen de kruimels op en laten ze rode vlekjes op de doek achter. De ontlastingskruimeltjes zijn namelijk het verteerde bloed van de kat.

© constantincornel / stock.adobe.com

Behandeling: zo kom je van vlooien bij katten af

Een succesvolle vlooibestrijding bestaat altijd uit twee onderdelen.

1. Behandel je kat met een bestrijdingsmiddel

Ten eerste moet je natuurlijk de vlooien die op je kat zitten zien te verwijderen. Daarvoor bestaan er medicijnen met verschillende werkzame stoffen en toepassingen. Je kunt kiezen uit halsbanden, spot-ons en tabletten.

De meeste medicijnen doden niet alleen de volwassen vlooien. Ze verhinderen ook dat er eitjes worden gelegd en de larven zich verder kunnen ontwikkelen. Je moet de behandeling in totaal drie keer met tussenpozen van vier weken uitvoeren.

De bovengenoemde middelen zijn verkrijgbaar bij de dierenarts of onder vlooibestrijding in de zooplus shop.

2. Behandel de omgeving en alle andere dieren

Als er nog meer dieren in een huishouden wonen, moeten ze allemaal preventief tegen vlooien worden behandeld. Anders steken jouw huisdieren zich elkaar opnieuw aan. Daarnaast moet je alle dieren ontwormen, aangezien ze ook lintwormen kunnen overdragen.

Onthoud wel dat ongeveer 5% van de vlooienpopulatie zich daadwerkelijk op de kat bevindt. Daarom moet je altijd de hele woning tegen vlooien behandelen. Wees extra grondig bij donkere plekken waarop de larven zich graag terugtrekken. Denk dan aan spleten in de vloeren of de onderkant van tapijten.

Stofzuig grondig en gooi de stofzuigerzak in het beste geval daarna meteen en apart verpakt weg. Bij grote infecties kun je ook sprays voor de omgeving gebruiken. Die zijn bewezen effectief.

Daarnaast moet je alle wasbare dekens, ondergronden etc. op minstens 60 graden Celsius wassen in de wasmachine.

Hier vind je middelen tegen vlooien

Zijn antiparasitica schadelijk voor mijn kat?

Er bestaat veel twijfel rondom antiparasitica. Met name vanwege het feit dat het een neurotoxine is maken veel kattenbaasjes zich zorgen. In tegenstelling tot insecten hebben mensen en katten een zogenaamde bloed-hersenbarrière. De werkzame stof komt dus niet op een plek waar die schade aan kan richten terecht.

Intoleranties voor vlooienbestrijdingsmiddelen komen natuurlijk voor. Ieder medicijn kan naast de beoogde werking ook tot bijwerkingen leiden. Het assortiment aan bestrijdingsmiddelen is ondertussen zo groot dat er vast wel iets te vinden is wat je kat kan verdragen.

Er zijn echter ook problematische werkzame stoffen: permethrin, flumethrin en deltamethrinzijn bijvoorbeeld giftig voor katten. Let er dus altijd op of het middel dat je wilt gebruiken geschikt is voor katten.

Zijn er ook huismiddeltjes tegen vlooien bij katten?

In individuele gevallen en bij minder ernstige besmettingen kunnen huismiddeltjes zoals natuurazijn of een kruidenmengsel effectief zijn. Deze zachte methodes zijn echter niet geschikt voor zwaardere gevallen. Ze belasten namelijk zowel de reukzin als de behoefte aan hygiëne van katten.

Tussen het grote aanbod toegestane medicijnen bevindt zich vast een geschikt middel om vlooien bij jouw kat mee te bestrijden.

Prognose en voorkomen: hoe lastig is het om weer van vlooien bij katten af te komen?

Behandel jouw kat en woning zoals hierboven is aangeraden. Dan kun je zonder al te veel problemen van deze parasieten af komen. Maar ook hier geldt dat voorkomen beter is dan genezen!

Dezelfde middelen waarmee vlooien worden bestreden zijn ook geschikt ter preventie. Daarnaast bestrijden de meeste medicijnen ook teken. Zo bescherm je je kat tegelijkertijd tegen twee soorten parasieten.

Preventie is met name belangrijk als je kat aan vlooienallergie lijdt. Een enkele vlooienbeet kan dan al ernstige jeuk veroorzaken. Daarom moet je in dit geval regelmatig ongediertebestrijding gebruiken.

Oorzaak: hoe raken katten geïnfecteerd met vlooien?

Meestal worden katten door contact met andere dieren met vlooien geïnfecteerd. Maar ook besmette voorwerpen kunnen de parasieten onder bepaalde voorwaarden doorgeven. Vlooien nestelen namelijk graag in weefsel, zoals tapijten, kussens en banken.

Bovendien zijn in woonkamers helaas ideaal voor de ontwikkeling van vlooien. En mochten de omstandigheden niet optimaal zijn, verpoppen de vlooien zich gewoon en kunnen ze zelfs in een onherbergzame omgeving enkele maanden overleven.

Verdieping: wat zijn vlooien eigenlijk?

Met ruim 2000 soorten behoren vlooien tot de vaakst voorkomende parasieten bij zuigdieren en vogels. Bij katten en honden komt de kattenvlo (Ctenocephalides felis) het vaakst voor. Ook andere soorten zoals de hondenvlo (Ctenocephalides canis) of egelvlo (Archaeopsylla erinacei) voeden zich echter graag van kattenbloed.

Vlooien zijn een tot zes millimeter lange, platten en vleugelloze insecten. Met hun krachtige poten kunnen ze makkelijk 25 centimeter ver springen. Kattenvlooien zijn licht- tot donkerbruin en hebben sterke, steek- en zuigorganen in hun mond.

Voortplanting van vlooien

Vlooien ontwikkelen zich van ei tot pop gedurende drie larvestadia en worden daarna een volwassen vlo.

De volwassen vrouwtjes beginnen kort na de besmetting met het opnemen van bloed. Ze leggen dan na een dag de eerste eitjes. Een vlo leeft 50 tot 100 dagen en legt gemiddeld 30 eitjes per dag.

De eitjes vallen in als de kat rust op de slaapplek of andere plaatsen waar de kat zich vaak bevindt. Daar ontwikkelen ze zich verder tot pop. Als een larve zich niet tot vlo kan ontwikkelen, kan de verpopte larf alsnog tot 50 weken in de cocon overleven.