Het dieet van onze huiskatten komt zelden overeen met dat van hun wilde familieleden. Omdat hun voedingspatroon is veranderd door het samenleven met mensen, maar hun voedingsbehoeften niet per se zijn meeveranderd. Dit is een belangrijke reden voor de veelvoorkomende verteringsproblemen bij katten. Maar ook ziekten, vergiftigingen en andere problemen kunnen de oorzaak zijn van diarree, braken of constipatie!
De vertering van de kat
Net als bij ons mensen begint de vertering in de mondholte: het voer wordt door de spitse tanden in hapklare en verteerbare stukjes verdeeld en daarna door de kiezen fijngemalen. Tegelijkertijd wordt het voedsel met speeksel vermengd. Dit geeft niet alleen de eerste enzymen aan het voer af, maar vergemakkelijkt ook het transport door de spijsverteringskanalen. Van daaraf komt het voer in de maag terecht en wordt aldaar door bewegingen van de gespierde maagwand vermengd. Maagzuur doodt bacteriën en andere ziekteverwekkers af met een zure pH-waarde, proteïnen worden alvast een beetje verteerd.
In de dunne darm wordt het voer opgedeeld in zijn bestanddelen. De verteringssappen uit de lever en alvleesklier helpen bij het ontleden van de voedselbrij in zijn kleinste deeltjes. Zo passen ze namelijk later door het darmepitheel op de darmwand, zodat ze in het bloed worden opgenomen. Via het bloed worden de opgenomen voedingsstoffen naar de lever vervoerd. Van daaruit komen ze bij de lichaamscellen waar ze nodig zijn.
Onverteerbare bestanddelen worden nu verder de dikke darm ingeleid en ten slotte als ontlasting uitgescheiden. In de dikke darm kunnen bacteriën sommige onverteerbare voedselresten nog ontleden. Vitaminen en andere mineralen die nog in de brij zitten worden er hier uitgefilterd. Al het andere wordt als ontlasting uitgescheiden.
Wist je dat vlees erg goed verteerbaar is, in tegenstelling tot plantaardige voeding? Hoe hoger het aandeel plantaardige voeding op het menu van een diersoort, hoe langer hun darmen zijn. De darm van de kat, een vleeseter, is daarom in vergelijking met die van een alleseter, zoals de mens, extreem kort. De darmen van een mens zijn gemiddeld genomen zo’n zes keer zo lang als hun lichaam, bij katten slecht drie keer.
Verteringsproblemen bij katten
De vertering is een uiterst ingewikkeld proces. Alle organen werken samen, opdat voedingsstoffen optimaal verwerkt kunnen worden en onverteerbare bestanddelen via de kattenontlasting zonder problemen kunnen worden uitgescheiden. Maar dat verloopt niet altijd vlekkeloos – allergieën, een suboptimaal dieet, aandoeningen, medicijnen of chronische stress kunnen ertoe leiden dat de vertering van jouw kat op hol slaat.
Katten weten wat goed voor ze is! Ze hebben het liefst voer dat qua samenstelling lijkt op een muis. Maar kant-en-klaar-voer past niet altijd bij deze eisen. Een ontoereikende samenstelling met een hoog aandeel onverteerbare koolhydraten, minderwaardige bestanddelen zoals suiker of bijproducten of allergieopwekkende ingrediënten zoals soja en graan zijn vaak verantwoordelijk voor verteringsproblemen bij katten. De symptomen zijn divers, reiken van allergieën via verstoppingen tot diarree en braken. Bij verteringsproblemen van de kat is het nooit een slecht idee om het voer van jouw kat onder de loep te nemen! Bij lichte symptomen kan een verandering van voer het probleem meestal oplossen. In principe is voeding die bij de diersoort past de beste manier om verteringproblemen te voorkomen, maar geen garantie. Als de kat met hevige diarree te doen heeft, geen ontlasting meer uitscheidt of overduidelijk pijn leidt, zoek dan met hem of haar de dierenarts op.
Constipatie
Normaal gesproken is het pijnlijk voor katten als ze problemen hebben bij de stoelgang. Er kan bloed bij de ontlasting zitten, vaak mijdt de kat het toilet ook helemaal. Verstopping kan ook een symptoom zijn van een dieperliggende aandoening of van suboptimaal voer. Vaak is de oplossing verrassend simpel: veel katten drinken niet genoeg. Katten zijn van nature woestijndieren, het grootste deel van de vochtopname doen ze via hun eten. De waterbak gunnen ze vaak pas een bezoek als het echt nodig is. Probeer om je kat toch aan te sporen water te gaan drinken – vooral als ze vooral droogvoer van je krijgt. Drinkfonteinen of waterschaaltjes die over het hele huis verspreid staan, zijn een erg goede en eenvoudige mogelijkheid!
Diarree
Ook het tegenovergestelde kan het geval zijn. Diarree bij katten is zowel voor het dier zelf als voor jou op zijn zachtst gezegd onaangenaam! Net als bij constipatie heeft diarree een veelvoud aan potentiële oorzaken. Bij acute, plotselinge symptomen moet je denken aan vergiftiging, virale infecties of bedorven eten. Parasieten zoals wormen of micro-organismen zoals Giardia kunnen net zo goed oorzaken zijn – normaal gesproken zal de dierenarts de ontlasting hierop onderzoeken. Maar ook virale infecties zoals kattenziekte kunnen diarree veroorzaken! Chronische diarree kan door stress, maar ook door chronische aandoeningen of veranderingen zoals verdikte darmwanden teweeg worden gebracht.
Braken
Bij kattenbaasjes zal overgeven meestal in samenhang met het uitscheiden van haarballen bekend zijn, vaak nadat er van kattengras is genoten. Bij een enkele keer braken zonder herhaling hoef je zich nog geen zorgen te maken. Als de kat daarentegen voer uitbraakt of vaak moet overgeven, moet je haar goed in de gaten houden. Net als bij diarree verliest de kat veel vocht en zij kan zo snel uitdrogen. Bedorven voer is een van de onschuldigste redenen, maar ook vergiftigingen of aandoeningen kunnen misselijkheid en overgeven tot gevolg hebben. Jouw dierenarts zal de algemene toestand van jouw kat kunnen beoordelen, deze eventueel door een zoutoplossing stabiliseren en kan met medicatie de symptomen verlichten. Dan kun je samen aan een optimale behandeling bijdragen.
Wij wensen jouw kat veel beterschap!
