Als er een menselijke gezinsuitbreiding op de planning staat, staan veel kattenbaasjes voor een probleem: kat en kind, gaat dat samen? Eén ding baart ouders in de dop vooral zorgen: de parasitaire ziekte toxoplasmose. In dit artikel lees je meer over deze ziekte: symptomen, diagnose, therapie, etc.
Toxoplasmose wordt door de eencellige parasiet Toxoplasma gondii veroorzaakt. Tussenstops zijn zoogdieren en vogels; de uiteindelijke gastheer is de kat. Toxoplasma gondii kan zich namelijk in alleen in de dunne darm van een kat voortplanten, zieke katten scheiden de oöcysten via de ontlasting uit. Deze komen in de aarde terecht, van daaruit krijgen tussengastheren zoals varkens, runderen, muizen of vogels de ziekteverwekker binnen via de planten die ze eten en de cyclus begint opnieuw…
Deze parasiet hoort bij de zogenaamde zoönosen, hij kan zowel mensen als dieren treffen. Direct contact met de oöcysten in de grond bij het tuinieren kan net zozeer tot een infectie leiden als het eten van rauw of niet genoeg verwarmd vlees zoals worst, tartaar of ham. Kattenhouders kunnen ook geïnfecteerd raken door in contact te komen met kattenontlasting.
Bij katten
Normaal gesproken verloopt de infectie zonder symptomen. Er kunnen kleine symptomen ontstaan zoals diarree, maar het lichaam van een gezonde kat kan dit vaak zonder al te veel problemen aan. Daarentegen moet je wel voorzichtig zijn bij katten die een verzwakt immuunsysteem hebben, zoals kittens of oudere katten. In dit geval kunnen de symptomen ernstiger optreden en leiden tot een chronische ziekte. De volgende kenmerken zijn belangrijk:
Als jouw kat last heeft van deze symptomen is het raadzaam om langs een vertrouwde dierenarts te gaan.
Bij mensen
Bij gezonden volwassenen treden er ook geen symptomen op, maar bij mensen met een verzwakt immuunsysteem kan een infectie leiden tot coördinatieproblemen en krampen. Als een zwangere vrouw geïnfecteerd raakt heeft zij zelden last van symptomen. De infectie kan desondanks een effect op het ongeboren kind hebben. Hoe vroeger dat gebeurt, des te ernstiger de gevolgen: van een waterhoofd tot miskraam. Het is dus geen wonder dat ouders in de dop koste wat kost een infectie met toxoplasmose willen voorkomen!
Diagnose
Bij katten kan de infectie worden aangetoond door middel van een bloed- en ontlastingsmonster.
Bij mensen wordt de diagnose meestal gesteld aan de hand van een bloedonderzoek. Om een toxoplasmose-infectie aan te tonen wordt het bloed onderzocht op bepaalde antilichamen. Deze antilichamen worden door het lichaam aangemaakt om de infectie te bestrijden. Dus als deze antilichamen in bloed worden aangetroffen heb je last van een toxoplasmose-infectie. Deze test valt onder de standaard procedure voor zwangere vrouwen die in veel landen van kracht is.
Het lichaam van gezonde katten verhelpt de infectie zelf. Katten met een verzwakt immuunsysteem die duidelijke symptomen vertonen hebben echter een behandeling nodig.
Hetzelfde geldt voor mensen. Bij gezonden mensen verhelpt het lichaam de infectie zelf, waardoor er geen behandeling vereist is. Mensen met een zwak immuunsysteem moeten wel behandeld worden. Vooral voor zwangere vrouwen is het noodzakelijk dat ze zo snel mogelijk worden behandeld.
Voorzorgsmaatregelen
Geen zorgen: als je niet immuun bent tegen toxoplasmose hoef je je kat nog niet negen maanden het huis uit te sturen. Simpele voorzorgsmaatregelen kunnen het risico op een infectie minimaliseren.
Onthoud: je kunt niet alleen door direct contact met de ontlasting van je kat geïnfecteerd worden, maar ook door het eten van rauw of halfgaar vlees. Zwangere vrouwen zonder antilichaampjes mogen dus onder geen beding vlees eten of bereiden dat nog niet voldoende verhit is. Ook zullen ze werken in de tuin even links moeten laten liggen. De ziekteverwekker kan in gunstige omstandigheden, zoals in vochtige grond, zelfs jarenlang zelfstandig, dus los van een gastheer, overleven. Groente en fruit moet erg goed gewassen worden, omdat slakken en insecten met kattenontlasting in aanraking kunnen gekomen zijn.
Wees je bewust van mogelijke gastheren
Bijna ieder zoogdier kan drager van deze ziekteverwekker zijn. Na het uitscheiden wordt de verwekker door de volgende gastheer opgenomen. Katten die vrij rondlopen doen hun behoefte in de grond, maken contact met andere katten en wellicht hun ontlasting en jagen op kleine knaagdieren en vogels. Het is dus geen wonder dat veel katten in hun leven ooit een toxoplasmose-infectie doormaken. De kat is de enige eindgastheer van Toxoplasma gondii, alleen in kattendarmen kan deze parasiet zich voortplanten en oöcysten uitscheiden. Bij een tweede infectie neemt het aantal uitgescheiden oöcysten af; het besmettingsgevaar neemt tegelijkertijd af.
Testen en onderzoeken
Om het zekere voor het onzekere te nemen kan de dierenarts met een bloed- en ontlastingsonderzoek vaststellen of de parasiet bij je kat aanwezig is. Mocht dat zo zijn, kun je de kat tijdens de zwangerschap bij vrienden of familie onderbrengen. Een andere optie is dat de moeder in spé de kattenbak niet schoonmaakt, de kat niet met rauw vlees voert en na ieder contact met de kat haar handen grondig wast. Het besmettingsgevaar wordt steeds groter hoe langer de ontlasting in de kattenbak ligt. Het is zeker aan te bevelen om de kattenbak iedere dag een keer grondig met warm water uit te spoelen – dit moet dan natuurlijk niet door de zwangere vrouw worden gedaan.
Belangrijk om te weten: gelukkig is een mens na een eenmalige infectie met deze ziekteverwekker immuun. Als de moeder in wording dus al vóór haar zwangerschap in contact is gekomen met toxoplasmose, zal ze zeker geen tweede keer geïnfecteerd raken. Zowel zij zelf als haar baby zijn veilig voor toxoplasmose. Kattenvrienden die al jarenlang kattenbakken schoonmaken of in de tuin werken zijn waarschijnlijk al ooit geïnfecteerd geweest met toxoplasmose, zonder dat gemerkt te hebben. Je loopt geen gevaar om opnieuw aangestoken te worden. Een arts kan met een bloedonderzoek vaststellen of er antilichaampjes in je bloed zitten of niet. Deze test hoort in veel landen al bij de onderzoeken die standaard bij zwangerschap worden gedaan.
Maar wat als je geen antilichaampjes tegen toxoplasmose hebt opgebouwd?
Hoe groot is het gevaar?
Als je al lang katten hebt is het niet zo waarschijnlijk dat, als je zwanger bent, je voor de eerste keer in aanraking komt met toxoplasmose. Vraag je gynaecoloog daarom meteen om een bloedtest als je zwanger blijkt te zijn. Zo weet je of je toxoplasmose-positief bent. Als je inderdaad positief bent, is dit ook een positief resultaat: je ben dus al ooit geïnfecteerd geweest en bent nu immuun voor nieuwe infectie.
Mocht je tot nu toe nog nooit in contact zijn geweest met Toxoplasma gondii dan kun je simpele voorzorgsmaatregelen nemen om het risico op een infectie zo veel mogelijk terug te dringen. In ieder geval hoeft angst voor toxoplasmose geen reden te zijn om meteen een nieuw huis voor je lieve kat te zoeken.
Het is algemeen bekend dat de leeftijd van een hond gemakkelijk kan worden afgeleid: één hondenjaar staat gelijk aan zeven mensenjaren, waarbij ook hier het ras en het gewicht van de hond belangrijk zijn. Hoe oud kunnen katten nou worden? Vanaf welke leeftijd worden katten beschouwd als oudere katten? In dit artikel lees je alles over kattenleeftijd.
Wormen bij katten zijn een akelig hoofdstuk in het leven van een kat, en van zijn of haar baasje. Helaas komen de meeste kattenvrienden (figuurlijk) met wormen in aanraking – vooral als jouw kat vrij door de buurt mag dwalen. Maar ook binnenkatten kunnen wormen oplopen door verontreinigd voer.
Vraag je jezelf af waarom je oude knuffelkat niet meer naar zijn naam luistert en maak je je zorgen? Of vraag je je af waarom je pluizige bolletje haar voerbakje niet meer kan vinden? We leggen uit hoe verschillende ouderdomsverschijnselen bij katten in een vroeg stadium kunt herkennen en wat je kan doen om je kat een lang en gezond leven te bieden.
