Artrose, ook wel osteoartrose genoemd, is een wijdverspreide, pijnlijke en niet geneesbare gewrichtsziekte. Naast katten kunnen ook wij als mensen en vele andere dieren (b.v. honden) aan deze chronische gewrichtsziekte lijden. Aangezien het degeneratief voortschrijdt, is de schade die in de loop van de tijd ontstaat onherstelbaar en leidt langzamerhand tot sterke gedragsveranderingen, bewegingsbeperkingen en pijn bij de kat. Het lijden is in tegenstelling tot artritis (gewrichtsontsteking) niet veroorzaakt door een infectie, maar wordt beïnvloed door voeding, erfelijkheid en de manier waarop het dier gehouden wordt.
Hoe ontstaat artrose bij katten?
De ziekte begint met een beschadiging van het gladde gewrichtskraakbeen. Normaalgesproken hoort dit de wrijving in de gewrichten tijdens het bewegen te verminderen en bij grote belasting een schokdempende werking uit te oefenen. Als er slijtage en afname van de elasticiteit van het kraakbeen ontstaat, kunnen de omringende gewrichtsstructuren, zoals het gewrichtsvloeistof vormende synoviaal membraan, de stabiliserende gewrichtskapsel en betrokken botten ook beschadigd worden. Typische gevolgen zijn een verdikking van de gewrichtskapsel en de afname en verandering van de gewrichtsvloeistof. Dit leidt uiteindelijk tot een verdere irritatie van het gewricht en verergering van de situatie. Als dit proces chronisch voortschrijdt, vormt het bot als antwoord op de hoge belasting extra benige uitgroeisels die weer tot extra schade kunnen leiden.
Welke factoren vergroten de kans op artrose?
Over het algemeen komt artrose vooral bij oudere katten voor, in het bijzonder aan de gewrichten van de voorste ledematen (b.v. ellebogen en voorpoten) en achterste ledematen (b.v. heup, knie of achterpoten) evenals de wervelkolom. Dit komt doordat deze regio’s tijdens het bewegen en door het gewicht van de kat bijzonder zwaar belast worden.
De volgende factoren staan erom bekend om artrose bij katten te bevorderen:
- Genetische aanleg
- Trauma (verwondingen zoals botbreuken of gescheurde banden)
- Overbelasting (b.v. door overgewicht of bij veel beweging)
- Aangeboren of ontstane misvormingen van de gewrichten
- Ontstekingen van de gewrichten (artritis) door infecties (b.v. ziekte van Lyme, ehrlichiose of bacteriële contaminatie).
Hoe herken ik artrose bij mijn kat?
Het voortschrijdende karakter van artrose zorgt ervoor dat de eerste symptomen van de gewrichtsziekte sluipend en mild optreden. In het begin van de ziekte vertonen katten vaak gedragsveranderingen. Geen zin om te bewegen, het vermijden van grote sprongen of het opstaan na een rustfase zijn verdere tekenen voor artrose bij katten. Als naast het gewrichtskraakbeen ook toenemend de botstructuren betroffen zijn, heeft de betroffen kat last van duidelijke pijn. Dit leidt tot verdere klinische symptomen zoals:
- Afname van het algemene welzijn en de voeropname met aansluitende gewichtsafname
- Gedragsveranderingen: iets meer agressiviteit, angstigheid of afnemend speel- of verzorgingsgedrag
- Automutilatie (zelfverminking)
- Verhoogde kans op verdere ziektes door een door stress veroorzaakte verzwakking van het immuunsysteem.
Diagnostische mogelijkheden van artrose
Als er bij je kat opvallende bewegingspatronen optreden of als ze pijn heeft, is een bezoek aan de dierenarts aan te raden. Deze kan aan de hand van de omschrijving en de klinische kenmerken al een voorlopige diagnose stellen. De uiteindelijke diagnose geschiedt echter na een uitvoerig kreupelheidsonderzoek, dat de volgende diagnostische maatregelen meeneemt:
- Inspectie (observatie) van het looppatroon
- Palpatie (aftasten) van de gewrichten en omliggende structuren
- Beeldvormingsprocedures: ter bevestiging en classificatie van de ernst van een artrose bij katten is een röntgenfoto, computertomografie (CT) en ook een magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) bijzonder nuttig. Omliggend zacht weefsel kan het beste met behulp van een echografie beoordeeld worden.
Hoe kan mijn kat geholpen worden?
Gewrichtsbeschadigingen door artrose zijn onomkeerbaar, wat genezing van de ziekte uitsluit. Daarom wordt artrose bij katten symptomatisch behandeld om pijn en de belasting van de gewrichten zoveel mogelijk te beperken:
- Fysiotherapie: het gecontroleerde bewegen van gewrichten helpt bij de spieropbouw
- Dieet maatregelen en milde beweging (b.v. waterloopband): vermindert het lichaamsgewicht, de gewrichten worden minder belast
- Medicijnen zoals pijnstillers (b.v. NSAID) of ontstekingsremmers
- Toevoegingen aan het voer: DMOA (Engels: Disease Modifying Osteoarthritis Agents) ter ondersteuning van gewrichten zoals bijvoorbeeld omega-3-vetzuren, glycosaminoglycanen (GAG) of vitaminepreparaten (b.v. vitamine E) evenals groenlipmosselextract
- Vanaf een bepaalde ernst worden indien nodig chirurgische maatregelen genomen, zoals een kunstmatige verstijving (arthrodese) of een kunstgewricht
- Ter vermindering van pijn worden ook methodes zoals acupunctuur of een magneetveldtherapie ingezet.
Ontdek onze selectie kattenvoer bij gewrichtsziektes!
Opmerking: door een geschikt dieetvoer te kiezen kun je de natuurlijke lichamelijke functies van jouw huisdier ondersteunen. Let echter wel dat dieetvoer geen ziektes kan voorkomen noch genezen. Win altijd het advies van jouw dierenarts in over het juiste dieetvoer voor jouw huisdier.
Wat is de prognose van artrose bij katten?
Artrose is in eerste instantie geen ziekte die de levensduur van de kat duidelijk verkort. Toch kan de levenskwaliteit door de pijn immens achteruitgaan, wat een vroegtijdige diagnose en therapie belangrijk maakt.
Hoe kan artrose bij katten voorkomen worden?
De profylaxe van artrose bij katten moet al op een jonge leeftijd gestart worden. Aangezien artrose veroorzaakt kan worden door genetische aanleg, moet er bij de aanschaf van kittens of bij het zelf fokken gelet worden op de gezondheid van de ouders. Het komt vaker voor dat zieke katten doorgaan voor gezonde katten, dus vraag naar een erkende gezondheidsverklaring van een dierenarts. Bovendien moet je op een gezonde en evenwichtige voeding letten, aangezien overgewicht naast artrose ook talrijke andere ziektes zoals diabetes mellitus, jicht of maag-darm-ziektes kan veroorzaken.
