Mijn kat miauwt ’s nachts: waarom en wat kan ik eraan doen?

Als je kat in de nacht miauwt, kan dat al snel tot slapeloze nachten leiden. Bijna ieder kattenbaasje heeft dit vast wel eens meegemaakt. Maar wat kan je doen als je kat je met haar continue gemiauw wakker houdt? In dit artikel leggen we uit waarom veel katten met name ’s nachts miauwen en wat je ertegen kunt doen.

Laten we beginnen met het slechte nieuws: katten zijn nachtdieren. Het is dus geen wonder dat katten vooral in de nacht, als ze het meest actief zijn, hun aanwezigheid luid en duidelijk laten horen.

Wees echter niet ongerust. Ook kattenbaasje kunnen van een rustige nacht genieten en doorslapen. Dan nu het goede nieuws: katten kunnen in de regel leren ’s nachts rustig te zijn. Daarvoor is het echter belangrijk eerst de oorzaak van het nachtelijk gemiauw vast te stellen.

Waarom miauwen katten ’s nachts?

Er bestaat geen eenduidige reden waarom katten ’s nachts miauwen. Alle katten zijn verschillend en ze miauwen dus ook allemaal om andere redenen.

Terwijl de ene kat lekker slaapt, rent de andere door de woning. Sommige katten krabben ook aan de bank, de deuren of miauwen als een gek.

Sommige katten zijn van nature al praatgraag. Zulke katten laten bij iedere gelegenheid van zich horen en communiceren graag met mensen. Hieronder vallen bijvoorbeeld Siamese Katten.

Miauwen als communicatiemiddel

Over het algemeen willen katten met hun gemiauw ons iets vertellen. Ze doen het niet voor de lol of omdat ze ons opzettelijk uit onze slaap willen houden. Voor katten is miauwen de beste manier om met mensen te communiceren.

Volwassen katten communiceren onderling via lichaamstaal. Miauwen doen ze eigenlijk alleen maar naar mensen.

Katten leren snel dat hun baasje hun lichamelijke signalen niet altijd even goed begrijpt. Ze gebruiken daarom een harder geluid om zichzelf verstaanbaar te maken.

Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van nachtelijk miauwen?

Helaas verstaan wij mensen niet altijd wat onze kat bedoelt. Soms hebben we veel inlevingsvermogen, geduld en flink wat detectivewerk nodig om de oorzaak voor het miauwen te achterhalen. Je kat heeft namelijk haar eigen motivatie, gewoontes, ervaringen en behoeften.

Achter het nachtelijk miauwen gaat echter vaak een van de volgende oorzaken schuil:

• verveling;
• honger;
• eenzaamheid;
• stress en onzekerheid;
• gewoonte;
• ziekte of pijn;
• hormoonschommelingen.

© Syda Productions / stock.adobe.com

Hoe leer ik mijn kat om ’s nachts rustig te zijn?

Er bestaat helaas geen pasklare methode om je kat ’s nachts rustig te houden. Net als dat er verschillende oorzaken bestaan, bestaan er ook verschillende middelen om het te verhelpen.

Ten eerste moet je proberen de oorzaak te vinden. Is er onlangs iets veranderd in je huishouden? Heb je het voer of de voertijden van je kat veranderd? Vertoont je kat ander gedrag? Al deze punten kunnen belangrijke aanwijzingen zijn.

Als je een vermoeden hebt wat de oorzaak zou kunnen zijn, heb je de eerste stap al gehad. Nu kun je proberen de juiste maatregelen te treffen. Wat die kunnen zijn, lees je in de onderstaande tips.

• Tip 1: voor als je kat miauwt omdat ze nerveus, angstig of onzeker is

  Katten hebben zo hun routine en zijn zeer gevoelig wat betreft veranderingen in hun vertrouwde omgeving. Nieuwe meubels of zelfs een verhuizing kunnen een kat onzeker maken. Een vreemde omgeving, nieuwe geuren en de onbekende geluiden jagen je kat angst aan. In zo’n toestand kan een kat natuurlijk niet rustig slapen. In plaats daarvan miauwt ze ’s nachts, maar waarschijnlijk ook overdag zodat je weet dat ze zich niet goed voelt. Ook andere gebeurtenissen, zoals bijvoorbeeld luid vuurwerk of onweer, kunnen je kat bang maken.

  Wat kan ik doen tegen angst en onzekerheid bij mijn kat?

  Het is belangrijk dat je de zorgen van jouw kat serieus neemt zonder ’s nachts veel op het gemiauw in te gaan. Je kat kan dit namelijk zien als teken dat je dat de volgende keer ook doet. Geef je kat du extra veel liefde en aandacht, vooral overdag. Speel samen, aai je kat en laat haar een dutje doen op je schoot. Laat ook ’s nachts de deur van je slaapkamer niet dicht. Misschien mag je kat zelfs bij je in bed slapen en daar tot rust komen? Als je dat niet wilt, kun je ook naast of onder je bed een fijne slaapplek maken of een kattenhangmat neerzetten. En bij veel katten kan het zelfs helpen als ’s nachts zachtjes de radio aan hebt staan zodat je kat niet schrikt van onbekende geluiden. Als jouw kat ondanks deze maatregelen nog steeds continu miauwt of onrustig is, kan je ook een speciale verstuiver gebruiken. Die bevatten kattenferomonen, oftewel lichaamseigen geurstoffen van katten, die stress kunnen verminderen en zo bijdragen aan een rustgevende sfeer voor jouw kat. Feromonen zijn er bijvoorbeeld in verschillende uitvoeringen: als spray of verdamper die je eenvoudig in het stopcontact kunt plaatsen.

• Tip 2: voor als je kat miauwt als ze honger heeft

  Anders dan mensen of honden die per dag maar een tot twee hoofdmaaltijden nodig hebben, eten katten het liefst kleinere porties verspreid over de hele dag. Dat is goed voor hun maag-darmsysteem. Als ze in de avond niets en overdag maar weinig gegeten hebben, is het begrijpelijk als je kat later nog een keer wil eten en dus miauwt. Toch moet je in dit geval niet direct je bed uit springen en de voerbak bijvullen. Als je kat eenmaal heeft geleerd dat miauwen om voer succes heeft, zal ze het waarschijnlijk vaker proberen. Geef je kat daarom wat voer voordat je naar bed gaat. Je kunt ook een kleine portie voor de nacht klaarzetten. Ook een voerautomaat kan een uitkomst bieden, net als een fiddleboard met eten. Zo kan je kat ’s nachts niet alleen eten, maar wordt ze ook een tijdje bezig gehouden terwijl jij lekker kunt slapen.   Maar pas op: een constante toegang tot voer kan al snel leiden tot overgewicht. Houd het gewicht van je kat goed in de gaten en weeg de dagelijkse hoeveelheid voer altijd af. Zo voorkom je dat je kat aankomt.

• Tip 3: voor als je kat miauwt uit verveling

  Doet jouw kat overdag ook lekker een dutje op de bank? In de avond is het dan vaak een heel ander verhaal: ze rent rond, miauwt constant en wil worden vermaakt. Dat is over het algemeen normaal voor katten. Ze zijn dan namelijk het meest actief. Als je je kat echter overdag genoeg vermaakt, zal ze ook in de nacht een paar uurtjes willen uitrusten. Je kunt bijvoorbeeld samen spelen, je kat buiten laten rondlopen of haar fit houden met kleine jaagspelletjes of sportieve oefeningen. Zoek uit van wel spel jouw kat enthousiast wordt. Het maakt niet uit wat je gebruikt, bolletjes wol, balletjes, kattenhengels met veren, lasers, platte waterschalen of ander kattenspeelgoed: je kunt zo creatief zijn als je wilt. Zorg ervoor dat jouw kat ’s zich avonds en voor het slapengaan nog eens goed kan uitleven en jouw volledige aandacht heeft. Als ze ondanks alles toch niet slaapt, kun je iets klaarzetten waarmee je kat zichzelf kan vermaken. Dat kan bijvoorbeeld met fiddleboards of ander intelligentiespeelgoed. Zo kun jij in alle rust slapen.

• Tip 4: voor als je kat miauwt uit eenzaamheid

  Als je kat alleen is terwijl de rest slaapt, voelt ze zich waarschijnlijk snel eenzaam. Met name kittens die vol energie zitten en graag spelen vinden het niet fijn om in de nacht alleen te zijn. Een tweede kat kan daarbij helpen. Die is namelijk ’s nachts ook actief en is dus een perfecte speelkameraad. Terwijl de twee kittens om de bank rennen of samen de krabpaal beklimmen, kun jij rustig doorslapen. Zelfs bij oudere katten kan gezelschap van een tweede kat een goede oplossing voor het nachtelijk miauwen zijn. Voorwaarde is wel dat je de katten rustig met elkaar kennis laat maken en dat je dit van te voren goed plant. Anders kan de aankomst van de nieuwe kat tot conflicten leiden.

• Tip 5: voor als je kat uit gewoonte miauwt

  Natuurlijk zijn er genoeg katten die ’s nachts miauwen omdat ze het gewend zijn. Dit is vooral het geval als het miauwen het gewenste effect heeft: je kat heeft je aandacht en zorgt er bijvoorbeeld voor dat je haar aait of voert. Om miauwen uit gewoonte te voorkomen, moet je je kat, ook al is dat moeilijk, ’s nachts het liefst negeren. Ook als je kat nog een paar nachten door miauwt en je van je slaap berooft. Op een gegeven moment merkt je kat dat het nutteloos is en zal ze ophouden met miauwen. Neem het desalniettemin serieus als je kat ’s nachts miauwt. Met name als je kat dit vroeger nooit deed, moet je je afvragen wat de oorzaak zou kunnen zijn. Als stress, angst of verveling achter het gemiauw zitten, kun je proberen er iets aan te doen met de bovenstaande tips.

• Tip 6: voor als je kat miauwt om gezondheidsredenen of vanwege pijn

  Veel katten lijden in stilte en verstoppen hun pijn zo lang mogelijk. Dat zit in hun aard. Om te overleven mochten hun voorvaderen, wilde katten, nooit zwakte tonen. ’s Nachts wordt de pijn echter vaak ondragelijk. Daarnaast is het donker, stil en zijn er geen mensen of afleiding aanwezig. Dan weten ook veel katten niet meer wat ze moeten doen behalve luid miauwen. Naast de bovengenoemde lichamelijke oorzaken kunnen er ook mentale factoren meespelen. Pijn aan de interne organen of gewrichten, een hoge bloeddruk, een schildklieraandoening, nierinsufficiëntie of een aandoening aan het hart kunnen allemaal leiden tot nachtelijke rusteloosheid. Ook mogelijke leeftijdsgebonden beperkingen, zoals de achteruitgang van bepaalde zintuigen (doofheid, blindheid) kunnen je kat zo beangstigen dat ze ’s nachts gaat miauwen. Laat je kat daarom altijd onderzoeken door een dierenarts. Alleen zo kun je een ziekte als mogelijke oorzaak uitsluiten.

• Tip 7: voor als je kat vanwege hormonen miauwt

  Vooral bij poezen of katers die niet gecastreerd zijn, gieren de hormonen door het lijf. Vanaf ongeveer 6 maanden worden poezen geslachtsrijp en voor het eerst krols. Ze kunnen nu paren en maken dat duidelijk door onrustig heen en weer te lopen, met de kop tegen meubels aan te wrijven, over de vloer te rollen, meer te markeren, de staart omhoog te doen en meer te miauwen, sissen of knorren. Zelfs katten die ’s nachts eerst rustig waren, gaan ineens hard miauwen als ze krols zijn. Tegelijkertijd geven geslachtsrijpe katten een geur af die katers dankzij hun gevoelige neus vanaf een flinke afstand kunnen ruiken. Het kan gebeuren dat je kater dus ineens onuitstaanbaar wordt als er een krolse kat in de buurt is. Hij zal er dan alles aan doen om bij die kat in de buurt te komen. De ontevredenheid over de gesloten deur kan dan in de nacht leiden tot luid gemiauw. Het meest effectieve middel hiertegen is een castratie. Gecastreerde katten worden gewoonlijk rustiger en verliezen interesse in hun krolse soortgenoten. Ook het risico op constante krolsheid dat bestaat als katten tijdens deze periode niet worden gedekt, wordt met een castratie verholpen. Als je jouw kat of kater laat castreren moet je dit grondig met je dierenarts bespreken. Die zal je advies geven over het juiste moment, de voordelen en de eventuele bijwerkingen van een castratie.

Moet ik met mijn kat naar de dierenarts omdat ze ’s nachts miauwt?

Als je kat ’s nachts miauwt zit er meestal een mentale oorzaak achter. Vaak lokken verveling, te weinig uitdaging of eenzaamheid dit gedrag uit. Maar ook lichamelijke klachten kunnen leiden tot nachtelijk gemiauw.

Als je kat zich plots anders gedraagt, moet je naar de dierenarts om haar te laten onderzoeken. Misschien is je kat ziek en heeft ze medicijnen of speciaal voer nodig.

Als de dierenarts bevestigt dat er niets mis is met gezondheid van je kat kan je ook opgelucht ademhalen. Ook de bovengenoemde tips tegen miauwen om mentale redenen kun je nu rustiger en geduldiger uitproberen.

Als ze echter niet helpen en je kat door blijft gaan, twijfel dan niet om professionele hulp in te schakelen door op zoek te gaan naar een ervaren kattenpsycholoog. Jij bent namelijk niet de enige die niet genoeg nachtrust krijgt. Ook jouw kat voelt zich waarschijnlijk niet topfit en wil dit duidelijk maken door te miauwen.