Nierfalen bij honden 

Drinkt je hond meer dan normaal of moet hij braken? Dan kan het zijn dat er een probleem is met zijn nieren. Hoe de dierenarts jouw viervoeter kan helpen en wat je over nierfalen bij honden moet weten, lees je hier.

Hoe gevaarlijk is nierfalen?

De overlevingskans varieert naargelang de oorzaak en de vorm van de nierfalen (ook wel nierinsufficiëntie genoemd). Waar de acute vorm meestal te genezen is, bestaat er voor de chronische vorm geen medicijn. Als er sprake is van totale nierfalen kan de ziekte een dodelijke afloop hebben.

Welke symptomen treden er op bij nierfalen?

Nierfalen kan plotseling (acuut) of langdurig (chronisch) voorkomen. De nieren kunnen de gifstoffen (bijvoorbeeld ureum) niet meer uit het bloed afvoeren. Daardoor bouwen die zich op in het bloed. Dit wordt ook wel uremie genoemd. De ziekte loopt meestal verschillende stadia door, waarbij de onderstaande symptomen optreden.

• Bij een nierziekte wordt je hond zwak en hij slaapt veel.
• Honden drinken meer (polydipsie) en plassen veelvuldig (polyurie).
• Door de verstoorde hormoonhuishouding kan er sprake zijn van een flinke gewichtstoename en een doffe vacht.
• Maag-darmsymptomen, zoals diarree, braken en geen eetlust.

Diagnose: waaraan herken je nierfalen bij honden?

Heeft je hond symptomen van nierfalen, wacht dan niet te lang met een bezoek aan de dierenarts. Om de onderliggende oorzaken van de klachten te vinden, kan de dierenarts gebruikmaken van de volgende diagnostische mogelijkheden:

1. Een urineonderzoek

Het kan zijn dat de dierenarts vraagt de urine van je hond op te vangen. Als dat niet mogelijk is, kan de urine met behulp van een katheter of met geluidstherapie en een naald door de buikwand (cystosentesis) worden verzameld. De urine wordt dan onder andere onderzocht op het specifieke gewicht (hond < 1.025) en de concentratie eiwitten, suiker en ontstekingscellen. Daarnaast kan de urine worden onderzocht op bacteriën.

2. Meting van de bloeddruk en bloedonderzoek

Aangezien de nieren de bloeddruk bepalen, is deze hoger bij nierfalen. Om het gehalte afbraakproducten in het bloed, zoals urinestof of creatinine te meten, helpt een bloedafname. Als de concentratie daarvan in het bloed stijgt, kan je uitgaan van nierfalen.

3. Scopie

Door een echoscopie zijn de nieren in beeld te brengen. Zo kan je structurele oorzaken herkennen, zoals tumoren en verwondingen.

© Emily / stock.adobe.com

Welke behandelingen bestaan er?

Aangezien een nierfalen verschillende oorzaken kan hebben, is voor iedere therapie een uitvoerige diagnose nodig. De therapie moet vervolgens gericht gebeuren met behulp van medicamenten of eventueel middels een operatie.

Naast de behandeling die gericht is op de oorzaak kunnen symptomen met behulp van ondersteunende maatregelen verminderd worden. Daarvoor schrijven dierartsen de onderstaande stappen voor.

• Medicamenten tegen hoge bloeddruk (bijvoorbeeld ACE-remmers)
• Middelen tegen misselijkheid
• Maagbeschermingstabletten
• Vocht- en elektolyteninfuus
• Aanleggen van een urinekatheter
• Overgaan op ander voer (laag in eiwitten, fosfaat en natrium)

Tijdens de hele behandeling is het belangrijk de bloeddruk van de hond regelmatig te controleren. Ook kunnen meerdere bloedafnames helpen om te controleren of de therapie succesvol is.

Als de nieren zo zwaar beschadigd zijn dat ze niet meer op eigen kracht kunnen functioneren, moet je rekening houden met een nierdialyse. Daarbij wordt het bloed door een extern apparaat gefilterd en aansluitend weer aan de bloedsomloop toegevoegd.

Prognose: hoe groot is de kans op genezing?

De prognose bij nierfalen bij honden hangt sterk af van de onderliggende ziekte. Over het algemeen is de prognose bij acute nierfalen gunstiger, terwijl chronisch nierfalen helaas niet te genezen is. Volg de aanwijzingen van de dierenarts op en geef je hond speciale voeding voor de nieren. Dan kan je de levenskwaliteit en eventueel levensduur van je viervoeter nog verhogen.

Oorzaken: wat zijn de oorzaken van nierfalen?

Als je hond lijdt aan nierfalen, dan werken zijn nieren niet zoals normaal. Normaliter zorgen ze voor een evenwichtige vocht- en elektrolystenhuishouding en reguleren ze de bloeddruk. Ook ontgiften ze het bloed en filteren ze afvalstoffen. Die afvalstoffen verlaten vervolgens via de urine het lichaam. Als deze functies verstoord zijn, kan het lichaam door de complexe opgave op veel manieren beschadigd worden.

De oorzaken van nierfalen zijn in te delen in prerenale (voor de nieren), renale (in de nieren) en postrenale (achter de nieren) oorzaken.

• Prerenale oorzaken: komt er te weinig bloed aan in de nieren, dan kunnen ze minder vocht filteren. Dat kan gebeuren wanneer je hond te weinig water drinkt of wanneer het hart te weinig bloed in de bloed in de circulatie pompt.
• Renale oorzaken: daar vallen tumoren, verwondingen of ontstekingen (nefritis) aan de nieren zelf onder. Ook infectieziektes (bijvoorbeeld leptospirose) of gif kunnen de nieren beschadigen.
• Postrenale oorzaken: als de urinewegen verplaats zijn of als de urineleider door een trauma (bijvoorbeeld na een auto-ongeluk) gescheurd is, wordt de nierfunctie verstoord.

Acuut nierfalen bij honden

Bij acute nierfalen (ook acuut nierfalen) is er acuut minder doorbloeding. Dit gebeurt binnen een paar uur tot een aantal dagen. Als de oorzaak snel herkend en behandeld wordt, is complete gezening mogelijk.

Chronisch nierfalen bij honden

Bij chronisch nierfalen worden nierenlichaampjes (glomerulus) in de functionele eenheid (nefronen) van het nierweefsel langdurig beschadigd. Het is niet altijd mogelijk voor dierenartsen om de precieze oorzaak vast te stellen.

Aangezien de nierenlichaampjes zich niet kunnen vernieuwen, is chronische nierfalen ongeneeslijk. Tijdens de ziekte gebeurt het vaak dat de toestand van de hond verslechtert.